تأثيرات متقابل فرهنگ ملی بلوچ و فرهنگ اسلامی به همديگر
بدون شك اسلام دين جامع و اكمل اديان است و جامعيت آن براي تمام زمانها و مكانها است . اما آنچه مسلم است بعضي از آداب و رسوم و آيينهايي كه امروز ريشه در باورها و اعتقادات خيلي از ملتها و قوميتها دارند، نشأت گرفته از اعتقادات ملي آنها است كه حتي قبل از ظهور اسلام نيز اقوام مختلف به آنها پايبند بوده‌‌اند و دين اسلام نيز بر آنها مهر تأييد زده است.
در فرهنگ بلوچها قبل از اسلام رعايت حجاب حتي پوشاندن سر براي مردان بوسيله دستار مخصوص كه به آن در اصطلاح بلوچي پاگ مي‌گويند، مورد تأكيد بوده و چنانچه كسي در مجامع عمومي و مجالس رسمي بدون پوشاندن سر حاضر مي‌شد، مردم آنرا عملي بسيار زشت و ناپسند مي‌پنداشتند .
علت اينكه امروز نيز در بين زنان و مردان بلوچ بيشتر از سايرين حجاب و پوشش كامل رعايت مي‌گردد ، نه تنها به عنوان پوشش اسلامي بلكه ريشه در اعتقادات ملي آنها نيز دارد و يا فرهنگ همكاري و تعاون كه در اسلام مورد تأكيد قرار گرفته است ، نيز ريشه در اعتقادات ملي بلوچها دارد. زيرا بلوچها قبل از ظهور اسلام نيز به تعاون و همكاري پايبند بوده اند. در مراسم ازدواج، آيين هاي ونتوكي يا لوتوكي و بجار (تعاون و همكاري مالي و مادي آشنايان و فاميلهاي داماد قبل از مراسم عروسي ) و منگير ( ازدواج و عروسي دسته‌جمعي چندين عروس و داماد با همياري و همكاري مردم محله ) ، و نيز در زمينه كشاورز ي و آبياري حشر (همكاري دسته‌جمعي جهت حفر و لايه‌روبي قنات و جوي آب ) و موارد متعدد ديگري ريشه در فرهنگ ملي بلوچها داشته كه به همين علت تأثيرات زيادي در پذيرش اينگونه موارد به عنوان احكام اسلامي و آيينهاي مذهبي داشته است.
همچنين از تأثيرات فرهنگ اسلامي به فرهنگ بلوچي مي‌توان به موارد زيادي اشاره كرد:
1- تغيير بسياري ازاسامي و نامهاي بلوچي به اسامي و نامهاي اسلامي
2-تغيير در شعر و ادبيات بلوچي و حتي وارد شدن كلمات و لغات جديدي كه در زبان و ادبيات كهن بلوچي وجود نداشته‌اند.
3- حذف و يا منسوخ شدن برخي از باورها و اعتقادات ملي كه در اسلام بعنوان خرافات عنوان شده‌اند مثلا نذر بر سر قبور مردگان و زيارت پير و مرشد – آيينهاي نوروز و سيزده‌بدر و چهارشنبه سوري
4 – تعديل و كمرنگ شدن موسيقي ملي و محلي و يا تبديل آن به موسيقي مذهبي و عرفاني
5 – تأثير در پوشش و لباس بلوچها و تغيير آن متناسب با فرهنگ اسلامي و خيلي از موارد ديگر
تأثيرگذاري فرهنگها از همديگر امريست عادي و طبيعي و امروز كه جهان به كمك تكنولوژي و ارتباطات اينترنتي به دهكده‌اي جهاني تبديل شده است . تأثير فرهنگ ملل جهان بر همديگر سرعت بيشتري به خود گرفته است ولي آنچه مهم است اينكه اين تأثيرگذاري به مرحله تهاجم فرهنگي يك ملت به ملت ديگر نرسد بلكه امكان گفتگوي فرهنگها و تمدنها فراهم گردد و ازتأثيرات مثبت اين امر بهره گرفته شود .
امت اسلامي كه متشكل از ملتهاي جهان اسلام و قوميتهاي فراوان است چنانچه در تقابل فرهنگ ملي ملتها و قوميتها قرار گيرد بازتاب آن عدم پذيرش اسلام و نهايتاً معرفي اسلام به عنوان ديني واپسگرا خواهد بود و به بهانه دفاع از حقوق بشر و مبارزه با تروريسم مورد تهاجم و تخريب قرار خواهد گرفت در حاليكه دين اسلام دين صلح و گفتگو مي‌باشد و براي ارزش‌گذاري به فرهنگ قومي و ملي همان بس كه پيغمبر گرامي اسلام به انگيزه ايجاد وحدت و وفاق ملي و قومي در انتخاب همسران خود از قبايل مختلف عملا به پيروان خود آموخت تا به فرهنگ و آيينهاي ملي و قومي ديگران احترام بگذارند تا امكان پذيرش و گسترش دين اسلام فراهم گردد.
امروز نيز براي رسيدن به همدلي و وفاق ملي در درجه اول بايد بين ملي‌ها و مذهبي‌ها يعني انديشمندان فرهنگي و دانشگاهي و روحانيون هر كدام از قوميتها وحدت عملي ايجاد گردد تا الگويي براي عموم مردم باشد و زمينه مناسب براي وحدت بين قوميتها و رسيدن به وفاق ملي در سطح كشور فراهم گشته و براي دوام و پايداري اين وفاق ملي بايد به حقوق قانوني و تعيين شده قوميتها در قانون اساسي به عنوان اصل اساسي وحدت و ستونهاي محكم وفاق ملي ارزش داده و در عمل به آن پايبند باشيم.
عبدالسلام بزرگ زاده
در فرهنگ بلوچها قبل از اسلام رعايت حجاب حتي پوشاندن سر براي مردان بوسيله دستار مخصوص كه به آن در اصطلاح بلوچي پاگ مي‌گويند، مورد تأكيد بوده و چنانچه كسي در مجامع عمومي و مجالس رسمي بدون پوشاندن سر حاضر مي‌شد، مردم آنرا عملي بسيار زشت و ناپسند مي‌پنداشتند .
علت اينكه امروز نيز در بين زنان و مردان بلوچ بيشتر از سايرين حجاب و پوشش كامل رعايت مي‌گردد ، نه تنها به عنوان پوشش اسلامي بلكه ريشه در اعتقادات ملي آنها نيز دارد و يا فرهنگ همكاري و تعاون كه در اسلام مورد تأكيد قرار گرفته است ، نيز ريشه در اعتقادات ملي بلوچها دارد. زيرا بلوچها قبل از ظهور اسلام نيز به تعاون و همكاري پايبند بوده اند. در مراسم ازدواج، آيين هاي ونتوكي يا لوتوكي و بجار (تعاون و همكاري مالي و مادي آشنايان و فاميلهاي داماد قبل از مراسم عروسي ) و منگير ( ازدواج و عروسي دسته‌جمعي چندين عروس و داماد با همياري و همكاري مردم محله ) ، و نيز در زمينه كشاورز ي و آبياري حشر (همكاري دسته‌جمعي جهت حفر و لايه‌روبي قنات و جوي آب ) و موارد متعدد ديگري ريشه در فرهنگ ملي بلوچها داشته كه به همين علت تأثيرات زيادي در پذيرش اينگونه موارد به عنوان احكام اسلامي و آيينهاي مذهبي داشته است.
همچنين از تأثيرات فرهنگ اسلامي به فرهنگ بلوچي مي‌توان به موارد زيادي اشاره كرد:
1- تغيير بسياري ازاسامي و نامهاي بلوچي به اسامي و نامهاي اسلامي
2-تغيير در شعر و ادبيات بلوچي و حتي وارد شدن كلمات و لغات جديدي كه در زبان و ادبيات كهن بلوچي وجود نداشته‌اند.
3- حذف و يا منسوخ شدن برخي از باورها و اعتقادات ملي كه در اسلام بعنوان خرافات عنوان شده‌اند مثلا نذر بر سر قبور مردگان و زيارت پير و مرشد – آيينهاي نوروز و سيزده‌بدر و چهارشنبه سوري
4 – تعديل و كمرنگ شدن موسيقي ملي و محلي و يا تبديل آن به موسيقي مذهبي و عرفاني
5 – تأثير در پوشش و لباس بلوچها و تغيير آن متناسب با فرهنگ اسلامي و خيلي از موارد ديگر
تأثيرگذاري فرهنگها از همديگر امريست عادي و طبيعي و امروز كه جهان به كمك تكنولوژي و ارتباطات اينترنتي به دهكده‌اي جهاني تبديل شده است . تأثير فرهنگ ملل جهان بر همديگر سرعت بيشتري به خود گرفته است ولي آنچه مهم است اينكه اين تأثيرگذاري به مرحله تهاجم فرهنگي يك ملت به ملت ديگر نرسد بلكه امكان گفتگوي فرهنگها و تمدنها فراهم گردد و ازتأثيرات مثبت اين امر بهره گرفته شود .
امت اسلامي كه متشكل از ملتهاي جهان اسلام و قوميتهاي فراوان است چنانچه در تقابل فرهنگ ملي ملتها و قوميتها قرار گيرد بازتاب آن عدم پذيرش اسلام و نهايتاً معرفي اسلام به عنوان ديني واپسگرا خواهد بود و به بهانه دفاع از حقوق بشر و مبارزه با تروريسم مورد تهاجم و تخريب قرار خواهد گرفت در حاليكه دين اسلام دين صلح و گفتگو مي‌باشد و براي ارزش‌گذاري به فرهنگ قومي و ملي همان بس كه پيغمبر گرامي اسلام به انگيزه ايجاد وحدت و وفاق ملي و قومي در انتخاب همسران خود از قبايل مختلف عملا به پيروان خود آموخت تا به فرهنگ و آيينهاي ملي و قومي ديگران احترام بگذارند تا امكان پذيرش و گسترش دين اسلام فراهم گردد.
امروز نيز براي رسيدن به همدلي و وفاق ملي در درجه اول بايد بين ملي‌ها و مذهبي‌ها يعني انديشمندان فرهنگي و دانشگاهي و روحانيون هر كدام از قوميتها وحدت عملي ايجاد گردد تا الگويي براي عموم مردم باشد و زمينه مناسب براي وحدت بين قوميتها و رسيدن به وفاق ملي در سطح كشور فراهم گشته و براي دوام و پايداري اين وفاق ملي بايد به حقوق قانوني و تعيين شده قوميتها در قانون اساسي به عنوان اصل اساسي وحدت و ستونهاي محكم وفاق ملي ارزش داده و در عمل به آن پايبند باشيم.
عبدالسلام بزرگ زاده
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر