اے واجہ محمد حسن حسین بورء داتگین گشتاکےء لھتے بھر انت کہ بلوچیءَ ترّینگ بیتگ انت۔ اگر ترّینگا کمی یا گیئشی پہ نزانتی آتکگ من چہ واجہ م حسین بور و وانوکان پھلّی لوٹان؛ ولید
إیرانءَ مذھبی و نسلی أقلیتانءِ لگتمالی: بلوچ و بلوچستانءِ مسئلہ۔ داکٹر حسن حسین بورإے نبشتانک 13 مارچ 2008 أمریکاءِ کانگریس دیما وانگ بیتگ
إے پہ من مزنین شرپے إنت کہ شمئے دیما پیش بہ بان و إیرانی بلوچانءِ مسئلهان شمئے دیما بیان بہ کنان۔ مڈل إیسٹءِ توکا بلوچ چہ پھکان گیئشتر جَتـَگ، لگتمال و ڈالچار کتگین راج إنت۔ من گیئش چہ پنچ ملین بلوچانءِ نیمگا أمریکاءِ کانگریس، إدءِ سرکار، إنسانی حقانءِ سروکین کونسل و آ دگرانے کہ إے دیوانءِ سرجم کنگا ھور بیتگ أنت منـّتان گران۔
بلوچ و بلوچستان: تاریخی چمشانکے
إیران یک ھورین ملکے إنت۔ إشی شش مخلتفین راج عرب، بلوچ، کرد، فارس، ترک، و ترکمنان ملک إنت۔ چوناھیا إے قومانءِ جدا جدائین مردمی حساب دستا نیست إنت، بلے کوّاسانءِ داتگین أندازہ سصت ملین مردمی آبادیءِ 55 درصدءِ غیر فارس بیگءِ سرا تپاک أنت۔ غیر فارسین پنچ قومانءِ یک دگہ ھورین نقطھے إیش إنت که ملکءِ ھما سیمسران نندوک أنت کہ ھمے قومانءِ سرزمینانءِ دلگاها رندگ بیتگ أنت و قوم إش دو یا سے ملکانءِ توکا بھر کتگ أنت۔
بلوچستان-بزان بلوچانءِ دیار کہ 240،000 إسکوائرمیل إنت و چہ ھرمزءِ تنکا بگر تا پاکستانءِ شھر کراچی 1000 میل دراجین تیابدپءِ واھند إنت۔ بلوچانءِ دیار إیران، پاکستان و افغانستانءِ نیاما بھر إنت۔ بلوچستان برٹش راجءِ دورا سے بھر کنگ بیتگ۔ گولڈ سمت کشکءَ کہ 1871ءَ کشـّگ و 1896 مِل جنگ بیتگ؛ بلوچستانءِ مغربی بھر ئی فارسءَ دات و منزنترین بھرئی پہ وت بزان برٹش إنڈیاءَ پشت گپت۔ آدگہ نیمگا برٹش إنڈیا و أفغانستانءِ نیاما ڈیورنڈ لائنے 1894ءَ کشگ بیت کہ اودا گون برٹش إنڈیا هورین بلوچستانءِ شمالی ٹکر فغانستان دیگ بیت۔
إیرانی بلوچستان پھلوی راجءِ بن ھشت إیر کنوکین رضا شاہءَ گپت و 1928 گون وتی ملکءَ ھورئی ترّینت۔ مان آ دمگا زوراکترین واک برٹش راجءَ رضا شاہءِ إے زورگریءِ پلہ مرزی کت تا إیران پہ روسءِ بالشیوک إنقلابءِ دیما دارگا واکدارتر بہ بیت۔ مروچی إیرانی بلوچستانءِ جند سے حصه کنگ بیتگ تا إشیا مان إیرانءَ ضم کنگءِ کار زیتر دیما بہ رؤت۔ چہ إے سئین بھران مزنترین سیستان و بلوچستان صوبہءِ ناما زانگ بیت إنت۔ إشی 181578 إسکوائر کلومیٹر إنت کہ ھم إیرانءِ مزنترین صوبہ إنت۔ إیرانی بلوچستانءِ دومی بھر صوبہ ھرمزگان إنت کہ ھرمز تنکءِ ھندانے إنت۔ إیرانی بلوچستانءِ سیمی و شمالی بھرءِ یک یک ٹکـّرے فارس صوبہ کرمان و صوبہ خراسان ھور کنگ بیتگ أنت۔ (ایرانی بلوچستانءِ) سئین ٹکرانءِ هورین ھند 280،000 إسکوائر کلومیٹر إنت۔
وتی بُنی دیار بلوچستانءِ واھند بیگا گون ھور بلوچ وتی جدائین زبانءَ کہ بلوچی گشگ بیت گپ جن أنت۔ بلوچی یک کوھنین إنڈو یورپی زبانے إنت۔ بلوچان وتی یک جدائین دودے ھست إنت، یک تاریخےءَ وت مان وت شریدار أنت و سنی مسلمان أنت۔ فارس شیعہ إسلامءِ منوک أنت کہ واکدارین ملاھانءِ سرکاری مذھب إنت۔ چہ فارسان مختلف بیگءِ سببا نسل، مذھب، دود، سیاست و معاشی پڑا بلوچ یکـّوئی ڈالچار کنگ بیتگ أنت و چہ 1928ءِ زورگریءَ دیم پہ إنگو فوجی زوراکی برجاہ منتگ۔
بلوچ و سنیانءِ إنسانی حقانءِ لگتمالی و إشانءِ خلافا فرقگزاری
إیرانءِ 1906 و 1979ءِ آئینان غیر فارس قومانءِ سیاسی و دود ربیدگی وت کماشی مان آیانءِ وتی ھندان منـّگ نہ بیتگ۔ إشی ھردوئین بزان شاھی و ملائی دھران بلوچ و دگہ غیرفارس ٹولیانءِ ڈالچار بیگءِ سبب بیتگ و آ زندءِ پھکین تکان فرقگزاریءِ آماچ کنگ بیتگ أنت۔ فرقگزاری سرکاری إنت و گون پندل دیما برگ بیگا إنت تا غیرفارسین قومان فارس جوڑ بہ کن أنت و سنی، بَھائی، و دگہ مذھبانءِ مردم شیعہ کنگ بہ بنت۔
سیاسی فرقگزاری و لگتمالی
شاھی و ملائی فارس سرکارانءِ مزنترین رھنبد ھمے بیتگ کہ بلوچ و دگہ غیر فارسین قوم فارسانءِ توکا ضم بہ بنت یا فارس زدگ کنگ بہ بنت۔ ھمے رھنبدءِ ردا ھنوگین ملائی سرکار پیسری سرکارانءِ ڈولا عرب، بلوچ، کرد، فارس، ترکمن و ترکان إیرانی قومءِ ناما یک قومے گشیت۔ 1906 و 1979ءِ آئینان إیرانی قوم یک ھنچین وڑےءَ پدرا کنگ بیتگ کہ إشیءِ مانا فارس قوم در کیئت
بید چہ مذھبی رنگ و دروشما إسلامی جمھوری إیرانءِ آئین إیرانءِ "یکپارچگی"ءِ نقطہءِ ردا چہ 1906ءِ آئینءَ تـُشے ھم فرق نہ کنت۔ پیسری آئینءِ ڈولا ھنـّیگین ھم غیر فارسین قومانءِ وتواجھی و راجی، دودربیدگی و مذھبی حقانا نہ منـّیت۔ آئینءِ بند 12 إیرانءِ مذھبءَ اسلامءِ جعفری فرقہءِ دوازدہ امامانءِ فلسفہءَ گون گرنچ دنت و إشیءِ توکا ھچ ڈولین کمی و گیشی کنگءِ راہ نیست إنت۔ ھمے ڈولا آئینءِ بند 15 إیرانءِ سرکاری زبانءَ فارسی منـّیت و مان إسکولان، کارجاھان وھر ڈولین بنجاھےءَ غیر فارسی زبانانءِ کارمرز کنگا مھن کنت۔
آئینءِ بند 115ءَ بلوچ و سنـّیانءِ راہ أنگت گیئشتر بستگ۔ إشی سنیانءِ ملکءِ صدر بیگءِ سرا بندش جنتگ۔ ھانین بلوچ دومی درجہءِ مردم حساب أنت۔ گون إشی ھور مزنترین مذھبی کمیٹی (ولایت فقیه)ءِ توکا سنـّیانءِ ھور بیگءِ راہ بند پنچءَ بستگ۔ إے بند ردا مزنترین مذھبی کمیٹیءِ پاگواجہ فوج سروک إنت۔ إشیا واک دیگ بیتگ کہ أگر بہ لوٹیت ملکءِ صدر و قاضیان چہ کارءَ بہ کشیت و گچین کتگین پارلمنٹءَ بہ پروشیت۔ إے کمیٹی وت کسا گچین نہ کتگ، بزان وتی واجہ وت إنت۔ إشانءِ نادینگ بلوچ و دگہ قومان گون ھور سیکولر مخالفان إیر جتگ۔
بلوچانءِ وتی صوبہ و ھندانءِ ذمہ دارانءِ نادینگءِ فیصلھان ھم بلوچ ھور کنگ نہ بیگا أنت۔ سرجمین صوبھانءِ گورنر، شھرانءِ میئر و دگہ صوبھی بنجاھانءِ کماش غیر بلوچ أنت کہ چہ مرکزی سرکارءِ نیمگا نادینگ بیتگ أنت۔ ھچبر یک بلوچےءَ یا سنـّیےءَ وزیری یا سفارتکاریءِ کار دیگ نہ بیتگ۔ صوبہءِ وتی إدارھی کارانءِ سرا بلوچ پہ مشکل 5 درصد أنت۔
ھنچوکہ پیسرا گشگ بیتگ بلوچ ھند پہ زانت سے جاہءَ بھر کنگ بیتگ تا فارس و شیعہ جوڑ کنگءِ سرکاری پالیسی دیما بہ رؤت۔ رھبندے کہ گون بلوچان زیرگ بیتگ ھمشی گون دگہ غیر فارسان چوکہ عرب، کرد، ترک، ترکمنان ھم رواج دیگ بیتگ۔ فرقے أگر ھست إنت گڈا آئی حسابءِ فرق إنت، کارکردءِ فرق نہ إنت۔ بلـّی تورین إے قومی ٹولیان وتی گیشینتگین تاریخی دیار ھست أنت، وتواجھین صوبہءَ یک کر کن؛ ھچ یک چہ إشان جدائین أڈمنسریٹو ٹکـّرے زانگ نہ بیگا إنت۔ ھر قومءِ دمگ یا دیار گون حساب کتاب بران برانا مختلفین صوبہ و ٹکران بھر إش کتگ۔ بلوچستانءِ ڈولا کردستان و آذربائیجان ھم پہ فارس زدگ کنگا و آیندہءَ اشانءِ یکجاہ بیگءِ راھانءِ بندگا چنڈ چنڈ کنگ بیتگ أنت۔
دود ربیدگی فرقگزاری
بلوچانءِ وتی دیارءَ بلوچی إسکول و بلوچی زبانءَ چیزے شنگ کنگ پہ بیھا مھن إنت۔ آدگہ غیرفارس زبانانءِ ھم ھمے حال إنت۔ تاریخ کہ مان إیرانءَ وانینگ بیت إنت یوکا فارسانءِ تاریخ إنت، بلوچ و آ دگہ قومانءِ تاریخ ھچبر وانینگ نہ بیتگ۔ بلوچ و آ دگران دود ربیدگی کاران دیما برگءِ إجازت ھچ نیست إنت۔ مردمی آبادیءِ سرکاری حساب و کتاب ملکءِ راستیان پیش نہ داریت۔ إشیءِ بدلا آ مذھبءَ دیما کاریت و ھمشیءِ نامءَ ملکءِ باز نسلی حسابءَ چیر زیر کنت۔
بلوچانءِ دودربیدگی لگتمالیءِ مثالان چہ یکے أپریل 2007ءَ أنجمن جوانانءِ صداءِ عدالتءِ شش باسکانءِ دستگیر کنگ إنت۔ إے أنجمن ثبت بیتگینے إنت و إشیءِ کار زیملی دیوان، دستکاریانءِ نمایش و په کسانسالین بلوچان دربرگی کلاس برجم دارگ بیتگ أنت۔ إشیءِ کماش واجہ یعقوب مھرنھاد کہ وت یک شاگردے و حالکارے بیتگ، مان یک چیئرین کورٹےءَ چیئرین ڈوبھان پاھوءِ سزا گشگ بیتگ۔ گشگ بیگا إنت آئی لٹ کٹ بیتگ۔ إے وھدی آئی مرگءِ ودارا إنت و چہ وتی کھول و وکیلےءِ گِندگا زبھر دارگ بیگا إنت۔ آئی برات إبراھیم مھر نھاد ھم بندیگ إنت و چہ کھول و وکیلےءِ گندگا زبھر إنت۔
معاشی فرقگزاری
چہ إیرانءِ پھکین صوبھان نیزگارتر، پدمنتگتر و گیئشتر ڈالچار کتگین صوبہ بلوچستان إنت۔ چه یو إنءِ نیمگا شنگ بیتگین ملکانءِ أرزیابی رپورٹءِ توکا پیشدارگ بیتگ کہ بلوچستانءِ مردمانءِ عمر، إسکولان چکانءِ راہ دیگ، مزن عمرانءِ وانندہ بیگ، ننکانءِ زندگ پشت کپگ و صفائین آپءِ رسگ چہ ھرجاہ جھلتر أنت۔ سرجمین سرمایہ إیرانءِ دلگاہءَ کہ اودا فارس نندوک أنت جنگ بیگا إنت۔ بلـّی تورین بلوچستان چہ قدرتی مال گس، تیل، سُھر و زرباری نعمتان مالا مال إنت، صوبہ شموشتگین سرڈکارءِ ناما جاہ آرگ بیت کہ یک دراجکشین معاشی و چاگردی ڈالچاریءِ دورے گون إشی پر لچّتگ۔ راستے بازین قدرتی وسیلھانءِ مالک إنت، بلے بلوچستانءَ ھچ إنڈسٹری نیست إنت، وسیلہ بلوچانءِ وتی دستا نہ أنت و بلوچستانءِ معشیتءِ دیما برگا بلوچ شور دیگءِ ھچ حق دیگ نہ بیتگ أنت۔ تچکا بہ گشان؛ بلوچستان زورگرین واجھکار پاکستان و إیرانءِ دستا پلگ و پاچک بیگا إنت۔
بلوچستانءِ پد منتگی سوب إیش إنت کہ إشی وسیلہ بلوچانءِ دستا نہ أنت۔ ھمشی بلوچ و فارسانءِ نیاما دیمرئیءِ پڑا فرقءِ سبب جوڑ بیتگ، و إیران ئی یک نابرابرین ملکے پیش داشتگ۔ شاھی و ملائی دوران گیئشتر سرمایہ پہ فوج و آبادکارانءِ سھولتا روڈ، فوجی بنجاہ و فارس بیوروکراسیءِ فایدہءَ خرچ کنگ بیتگ۔ بزان چه إشان بلوچ السءَ سک کم سیت رستگ۔ غیرفوجی منصوبہ مان تھران بندین کوٹیانءِ توکا ٹھینگ بنت و پہ دیما برگا صوبہءِ توکا نادینتگین فارس بیوروکراسیءِ دستا دیگ بنت۔ بلوچانءِ لوٹ و ضرورت مان إے شوربندیان چارگ نہ بنت۔
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر